Door Hans ’t Hart
De training Persoonlijke Effectiviteit is niet zomaar een training waarvan er dertien in een dozijn gaan. Onze training onderscheidt zich van andere omdat we hoog scoren op resultaat op de lange termijn! Deelnemers hebben niet alleen een aantal effectieve cursusdagen, maar profiteren van verandering voor de rest van hun leven.
Dat is niet alleen een leuk marketingzinnetje dat we gebruiken om meer aanmeldingen te krijgen. Recent onderzoek onder oud-deelnemers toont aan dat dit voor de meerderheid van de deelnemers geldt!
In dit artikel geven we een kijkje in de keuken en gaan we inzoomen op de ervaringen van Mieke en Henk, twee deelnemers die 10 jaar geleden meededen. De namen zijn gefingeerd, maar de verhalen en ervaringen zijn echt. Mieke is het vrolijke, wat teruggetrokken type, Henk is dominant en duidelijk aanwezig.
Mieke versus Henk
Tijdens de weekevaluatie bracht Mieke in dat ze een functioneringsgesprek had gehad. En niet zomaar een gesprek. Haar leidinggevende had haar overspoeld met allerlei negatieve kritiek. Mieke was volledig dichtgeklapt en uiteindelijk met de staart tussen haar benen afgedropen. Toen ze de volgende dag in de groepstraining over haar ervaringen vertelde, wilde ze van de groep weten of zij dat ook weleens meemaken en hoe ze daarmee omgingen.
Naast haar zat Henk en hij begon een enthousiast verhaal af te steken over de geweldige procedures die zij binnen hun bedrijf hadden ontwikkeld, waardoor dit soort misstanden niet konden gebeuren. Functioneringsgesprekken waren daardoor gesprekken van hoor en wederhoor en was het functioneren van de leidinggevende ook onderdeel van het gesprek.
Pijnlijke ervaring
Wat Henk vertelde was eigenlijk zo interessant, dat groepsleden op hem gingen reageren met vragen.
Ik onderbrak het gesprek. Het was tijd om naar het gespreksproces te kijken. Ik zei: “Mieke je had toch een vraag? Heb je het gevoel dat daar nu al op gereageerd is?” Ik vroeg haar ook of het haar was opgevallen dat ze tijdens dit groepsgesprek helemaal niet meer in beeld was, terwijl ze toch net iets heel pijnlijks had verteld.
Ineens besefte ze dit. Ze zei: “Dat had ik helemaal niet door, maar dit gebeurt eigenlijk zo vaak”. Pas op dat moment realiseerde zij zich dat ze het gesprek uit handen had gegeven. Ze deed dit zo automatisch dat ze zich dit helemaal niet bewust was. We bespraken ook de overeenkomsten met de situatie met haar leidinggevende. Ze zei dat het wel vaker gebeurde dat zichzelf in feite kwijtraakte.
Patroononderbreking
Patroononderbrekingen zijn nodig om mensen te helpen herkennen wanneer ze in een bepaald veelvoorkomend gedrag stappen. Het helpt om stil te staan bij wat ze doen en waarom. Het is niet vanzelfsprekend dat men dit gedrag zelf herkent. Je hebt dus hier helemaal geen rollenspel met een voorgeschreven script voor nodig omdat dit soort momenten zich tijdens de groepssessies aan de lopende band aandienen. Goed nieuws dus voor een ieder die een hekel heeft aan rollenspelen ;-).
Wat Mieke bijvoorbeeld had kunnen doen, is zoiets zeggen als: “Ik zou het toch fijn vinden als je ook nog kan reageren op mijn vraag”. Mieke gaf aan dat ze hier zelf nooit op zou zijn gekomen. Tijd dus om eens te kijken naar de oorzaken van haar passieve opstelling.
De groep als warme douche
Ik vroeg Mieke wat haar zou verhinderen om zo’n opmerking naar Henk of de groep te maken. Toen we hier zo bij stilstonden, realiseerde ze zich dat zij het beeld van zichzelf in de groep had dat zij op een voetstuk stond als de leuke vrouw in de groep. Als ze dan zoiets zou zeggen, zou ze daar vanaf vallen, om vervolgens te worden gezien als de bitch in de groep.
Vaak hebben mensen ideeën over zichzelf die niet kloppen, maar die ze ook niet durven te toetsen. De groepstraining Persoonlijke Effectiviteit stelt je in staat om bij meerdere mensen te toetsen hoe ze over je denken. Als je zelf niet zo assertief bent, heb je de neiging om te denken dat als je opkomt voor je eigen belang, dat dit door anderen als negatief (agressief) wordt ervaren. Henk zei dat er toch heel wat moest gebeuren voor hij haar als een bitch zou gaan zien. De groep stelde haar ook gerust. Ze vonden het volkomen terecht dat ze deze vraag stelde en hadden helemaal niet het gevoel dat ze dan een bitch zou zijn.
De kracht van een groep zit ‘m in de zogenaamde emotioneel corrigerende ervaring. Men verwacht beschaamd te worden, kritiek te krijgen, afgewezen te worden, maar ervaart daarentegen een warme douche. Deelnemers blijken alleen te veranderen als ze een andere emotionele ervaring krijgen. En de reactie uit de groep zorgt daarvoor.
Uiteraard geldt het omgekeerde ook. Als iemand het idee heeft dat hij het goed doet, terwijl dat in feite niet zo is, kan de groep hem helpen een gezonder beeld van zichzelf te krijgen. Dan is de feedback van de groep eerder confronterend dan een warme douche.
Enactment
Nadat Mieke de blokkade bewust onderzocht en toetste, werd het tijd om het nieuwe gedrag dan ook maar gelijk toe te passen. Dat noemen we een enactment: het oefenen van nieuw gedrag in een veilige omgeving. Deze techniek wordt veel gebruikt in relatietherapie volgens de EFT-methode (Emotionally Focussed Therapy, Sue Johnson).
Nieuw gedrag beklijft pas als het in de ervaring kloppend voelt. Het aanleren van vaardigheden of het verkrijgen van inzichten kunnen helpen, maar de enactment doorbreekt patronen pas echt. Een enactmant voelt kwetsbaar aan omdat het nieuw is.
Ik daagde Mieke uit om tegen Henk te zeggen: “Henk, zou je ook nog op mij willen reageren?” Mieke zweette peentjes, zo spannend vond ze het. Maar ze deed het en Henk reageerde met: “Natuurlijk, dat doe ik graag”. Kennis en vaardigheden hebben een grotere kans om te beklijven op het moment dat deze worden geïnstalleerd op momenten dat er sprake is van emotionele impact. Nou die was er wel. Dat is de kracht van deze training.
Van deurmat tot zelfbewuste vrouw
Was het groepsgesprek hiervoor meer op praktisch niveau over ‘het hoe en wat van functioneringsgesprekken’, nu werd het veel meer een ontmoeting. Mensen deelden eigen ervaringen, waardoor Mieke sterk het gevoel kreeg dat ze gezien en gehoord werd. Het werd Mieke steeds duidelijker dat ze in haar leven zichzelf te vaak opstelde als een deurmat, en voelde zich door deze nieuwe ervaring aangemoedigd om veranderingen aan te brengen. De verandering kwam nu van binnenuit. Persoonlijk geloof ik dat dit soort gesprekken van hart tot hart in belangrijke mate bijdragen tot het succes van de training.
Een week later vertelde Mieke dat de volgende dag maar leidinggevende was teruggegaan en hem alsnog had verteld, hoezeer ze het gesprek als onprettig had ervaren. Ze had ook aangegeven waarom ze het niet eens was met zijn kritiek. Ook in haar vriendenkring ging ze ze vervolgens beter haar grenzen bewaken.
De leidinggevende was uiteindelijk door haar veranderingen zo onder de indruk dat zij promotie kreeg.
En hoe zat het dan met Henk?
Het mooie van een procesgerichte training is dat elke situatie gebruikt kan worden om mensen iets te leren over een communicatiestijl. Het is juist daarom zo effectief dat mensen met tegenovergestelde karakterprofielen in een groep zitten. Mijn aandacht kon na de situatie met Mieke, verlegd worden naar Henk. In zijn stijl had hij immers zoveel ruimte genomen dat Mieke niet meer aan bod kwam. Of hij zich dat bewust was. Ook hij had het zich niet gerealiseerd, maar besefte nu wel dat Mieke zich niet gehoord had gevoeld.
Mijn vraag was of hij dit van andere situaties ook herkende. Hij gaf aan dat mensen dat wel vaker tegen hem hadden gezegd, zowel zakelijk al privé. Groepsleden hielpen hem vervolgens om in te zien dat hij weliswaar goeie ideeën had, maar dat hij niet echt verbinding maakte. Henk’s doelstelling was dat hij mensen meer kon meenemen in zijn ideeën. Zijn frustratie was tot het hem vaak niet lukte en dat hij eerder weerstand kreeg. Ik kon uitleggen dat wederzijdse beïnvloeding pas kan plaatsvinden als je verbinding hebt. Verbinding kan niet worden afgedwongen. Mensen moeten zich eerst gehoord en gezien voelen.
Henk leerde tijdens de training, al doende, beter te luisteren en af te stemmen op de groepsleden. Hij kon bij zichzelf steeds vaker herkennen wanneer hij als het ware weer in zijn verhalen-vertellen-modus zat. Henk werd door de training veel fijngevoeliger. Hij kreeg meer zicht op hoe hij niet verbonden was geweest met mensen en kreeg daardoor beter contact met zijn collega’s.
Langetermijneffect
U zult zich misschien afvragen in hoeverre dit op de langere termijn beklijft. Ik stelde mezelf deze vraag natuurlijk ook. Het lijkt logisch dat als je écht wil veranderen en je je patronen zeven weken lang (plus een terugkomdag) elke dag weer op deze manier probeert te doorbreken, er echt iets gebeurt. Maar is het ook echt zo?
Ruim 10 jaar later kwam ik Mieke tegen. Ik vroeg haar hoe het met haar ging. Ze zei dat het fantastisch met haar ging en dat ze nu een prachtige andere baan had gevonden die nog beter bij haar paste. Ze vertelde spontaan hoezeer de training haar had veranderd en hoezeer de positieve ervaringen tijdens de training zoveel veranderingen hadden bewerkstelligd.
En dit hoor ik zo vaak terug.
Hoe gaat het met dominantere types zoals Henk na langere tijd? Henk heb ik helaas niet meer kunnen achterhalen voor het schrijven van dit artikel. Maar een vergelijkbare reactie zou die van Herman kunnen zijn:
“Ik kwam in de cursus met zeer veel scepsis en werd beoordeeld als een hoge D, met het predikaat ‘zeer zorgwekkend’. Er waren dagen bij dat ik een gevoel van onveiligheid veroorzaakte bij mijn medecursisten. Desalniettemin ben ik na 8 cursusdagen een warm empathisch mens geworden waar ik de zaken geleerd in de cursus nu al positief kan implementeren, eigenlijk een aanwinst in mijn leven.”
Herman de Wijs
Edwin worstelde met andere issues en schrijft:
“Het is alweer een tijdje geleden, maar jouw cursus heeft echt een flinke verandering teweeggebracht bij me. Ik was altijd wat angstig voor mijn leidinggevende en de mening van anderen en stemde daar ook mijn communicatie op af. Door de training ben meer in mezelf gaan geloven en ben ik ondertussen manager van een afdeling met gemotiveerde medewerkers. Ik had zelf nooit voor mogelijk gehouden dat ik een leidinggevende functie zou ambiëren, maar ondertussen heb ik ervaren dat dit erg goed bij me past. Jouw training was een belangrijke stap naar persoonlijke groei en persoonlijk geluk. Juist door dit zelfvertrouwen gaat het privé ook veel beter. Mijn vrouw en ik lijken steeds meer naar elkaar toe te trekken en de liefde bruist na 12 jaar huwelijk. Ik heb weer vertrouwen in het leven en geniet van iedere dag.” Edwin Hortensius
Lees ook dit recenter artikel over blijvende gedragsverandering.
Ik ben benieuwd waarmee ik u zou kunnen helpen en zie ernaar uit u binnenkort op de training te zien.
Andere artikelen
Waarom mannen naar porno kijken »
Help!!! Mijn man is een watje! (en wat eraan te doen) »
Ben ik een chimpansee of schildpad? »
Waarom u wellicht beter bij uw huidige partner kunt blijven »
4 Stappen als u samen een droom verliest of iets ergs meemaakt »
Hoe uw brein een goede relatie in de weg staat »
Het is beter te luisteren dan te winnen »
Conflicten oplossen: hij wil altijd gelijk hebben! »
Dramadriehoek – Stop met redden in relaties »
Brainspotting – de revolutionaire individuele therapie »
Kan mijn gevoel voor mijn partner weer terugkomen? »
Ik ben je ff helemaal zat (waar zit de rek er dan nog in….) »
7 Tips om met weerstand om te gaan »
Eerste boek nu bij Bol.com en alle andere boekhandels »
Interview met De Stad Amersfoort »
Herken of een training bijdraagt aan blijvende positieve resultaten »
Waarom heeft onze training Persoonlijke Effectiviteit zoveel impact? »
Trauma verwerken met ouder-kindbezoek »
5 oorzaken waardoor mensen boos worden »
Hoe kan vertrouwen weer herstellen? »