Deze week heb ik een cursus mentaliseren gevolgd. U zult misschien zeggen wat is dat nu weer. Mentaliseren is jargon voor het kunnen nadenken over je denken en voelen. Wist u dat veel mensen niet bewust stilstaan bij wat ze precies allemaal denken en voelen en waarom ze dit denken en voelen?
In deze cursus leerde ik slimmere vragen te stellen en vooral scherper te observeren. Dit alles om cliënten en koppels beter te kunnen helpen stil te staan bij zichzelf en patronen te doorbreken.
Tijd om de aangescherpte vaardigheden op Frits uit te proberen.
Frits (niet zijn echte naam) was woest. Men had vanuit het bedrijf waar hij werkt een opdracht uitgevoerd en de klant had beweerd dat het niet goed was gedaan. Daardoor kreeg de concurrent de uiteindelijke order. Het hoe of wat is niet echt belangrijk. Hij was in alle staten omdat de klacht onterecht was. Het riek naar vriendjespolitiek.
Alleen al het erover praten, bracht alle woede weer naar boven. Hij was vooral bezig met zich te laten leiden door zijn gevoel. Hij was in staat om kosten noch moeite te sparen om degene die het hem dat had geflikt op de knieën te dwingen. Heeft u dat ook wel eens dat u zo kwaad bent dat u niet meer goed nadenkt over de consequenties en dat u vooral uw recht wilt halen? U bent dan gestopt met mentaliseren. U staat dan niet stil bij de vraag waarom u eigenlijk zo woest bent. U komt dan niet verder dan dat u vindt dat u onrecht is aangedaan.
De verleiding is om op de voors en tegens in te gaan van een rechtszaak. Dat ging ik niet doen. Ik wilde hem helpen met mentaliseren. Toen we stil stonden bij zijn gevoel en zijn gedachten (dus toen hij ging mentaliseren) bleek dat zijn vechthouding gebaseerd was op een angst. Die angst had hij zichzelf nooit toegestaan te voelen. De angst om alles te verliezen. Door deze angst te voelen, kwam er een zachtere kant in hem naar boven.
Hij vond het verrassend om te merken dat hij eigenlijk bang was. Hij had dat nog nooit toegegeven aan zichzelf. Toen ik hem vroeg – tenslotte ben ik ook relatietherapeut 🙂 – of hij zoiets wel eens tegen zijn partner had gezegd, zei hij dat hij zoiets nog nooit had gezegd. Angst is zwak. Dat had hij met de paplepel ingegoten. Mannen mogen nooit zwak zijn, wel sterk.
Hij had zich niet gerealiseerd dat hij met woede, angst overschreeuwde. Hij bekende dat hij heel vaak woedeaanvallen had en dat hij daarmee mensen (en ook zijn partner) van zich afduwde. Door de kwetsbaarheid te voelen kwam er ineens ruimte voor een ander gesprek. Angst wil namelijk gerustgesteld worden. Je wordt er een prettiger mens door als je je kwetsbaarheid kan laten zien. Je wordt toegankelijker.
Hoe het verder met Frits zal gaan, weet ik nog niet, maar ik weet zeker dat de felle tegenaanval niet altijd de beste verdediging is. Je verliest het vermogen om nieuwsgierig naar de ander te zijn. Wat belangrijker was dat in dit gesprek bleek dat hij het moeilijk vond te verdragen van zichzelf dat hij vaker bang was dan hij dacht. Daar voelde hij schaamte over.
Goed nieuws voor zijn partner natuurlijk als hij daar met haar over leert praten. Een geopende hand (kwetsbaarheid) is immers beter te vullen dan een gebalde vuist (woede).
Iemand helpen met mentaliseren kan alleen als je als het ware op bezoek wilt zijn in zijn wereld en meevoelt. Je kunt door echt contact met de ander deze helpen om echt stil te staan bij zichzelf. Waar komt de lading werkelijk vandaan? Het op bezoek gaan is daarmee zo’n effectief middel om iemand daadwerkelijk te leren kennen. In het bezoek doe je dat effectief. U helpt dan iemand met mentaliseren: “Waarom doe ik eigenlijk wat ik doe en wat drijft me werkelijk?”.
Angst, schaamte zijn natuurlijk niet de enige redenen waarom we woedend worden. Onlangs zei een vrouw nog tegen me: “Ik word dan zo boos op hem en dan voel ik me zo’n heks, ik wil wel anders maar ik kan niet”. Toen zij ging stilstaan bij de vraag waar bij haar de lading vandaan kwam, bleek dat zij zich heel alleen voelde en het gevoel had dat ze emotioneel in de kou stond. Vaak heb je een beeld van de ander dat je niet meer toetst. We hebben namelijk een aangeboren neiging tot negatief denken over anderen. Als u op straat een bekende tegenkomt en u groet maar die ander groet niet terug, wedden dat u niet denkt: “Och die heeft zijn contactlenzen vergeten in te doen”.
Door met haar partner over deze onvervulde behoefte te praten, werden er ook nieuwe wegen tot herstel geopend.
Mentaliseren doe je niet alleen voor jezelf maar idealiter ook voor de ander. Immers als iemand boos is en je kunt beredeneren dat de boosheid eerder het symptoom is dan het probleem, kun je uiteindelijk daar een goed gesprek over krijgen. Een vijandig iemand wordt daardoor een persoon wiens verhaal je ten diepste nog niet begrijpt.
Dus, als u de volgende keer zo boos wordt dat u voluit gaat, stel u zichzelf dan eens op een later tijdstip die vraag: waar komt de lading werkelijk vandaan? Klopt het wat ik denk over de ander? Wat overschreeuw ik eigenlijk? Is het angst/paniek? Is het misschien schaamte? Kwetsbare gevoelens voelen vaak naar, omdat ze ons zo kwetsbaar maken. We willen ze het liefst vermijden. Maar kwetsbaarheid is ook weer de route naar werkelijke verbinding met onze partner, vrienden, en collega’s. Het stoppen om te voelen en te mentaliseren is daarvoor een onmisbare stap.
Andere artikelen
Waarom mannen naar porno kijken »
Help!!! Mijn man is een watje! (en wat eraan te doen) »
Ben ik een chimpansee of schildpad? »
Waarom u wellicht beter bij uw huidige partner kunt blijven »
4 Stappen als u samen een droom verliest of iets ergs meemaakt »
Hoe uw brein een goede relatie in de weg staat »
Het is beter te luisteren dan te winnen »
Conflicten oplossen: hij wil altijd gelijk hebben! »
Dramadriehoek – Stop met redden in relaties »
Brainspotting – de revolutionaire individuele therapie »
Kan mijn gevoel voor mijn partner weer terugkomen? »
Ik ben je ff helemaal zat (waar zit de rek er dan nog in….) »
7 Tips om met weerstand om te gaan »
Eerste boek nu bij Bol.com en alle andere boekhandels »
Interview met De Stad Amersfoort »
Herken of een training bijdraagt aan blijvende positieve resultaten »
Waarom heeft onze training Persoonlijke Effectiviteit zoveel impact? »
Trauma verwerken met ouder-kindbezoek »
5 oorzaken waardoor mensen boos worden »
Hoe kan vertrouwen weer herstellen? »